Αντίθεση

Αντίθεση

Είχε βάλει το χέρι   να σκιάζει  τα μάτια και στεκόταν ακίνητος, εκεί στην ίδια  αγαπημένη του θέση, στηρίζοντας την πλάτη  στο κοίλωμα του απόκρημνου γκριζόμαυρου βράχου, που ορθωνότανε σαν  φύλακας στο μικρό ακρωτήρι, αγνατεύοντας τον όρίζοντα που ήταν βαμμένος με τα πορτοκαλοπόρφυρα χρώματα του δειλινού, σκοτεινιασμένα από μερικά μαύρα σύννεφα που απομακρύνονταν αργά μετά το μπουρίνι που είχε ξεσπάσει νωρίτερα. Η θάλασσα αφρισμένη βογγούσε και δέρνονταν στα βράχια, ανταριασμένη  όπως η ψυχή του….

Πρίν κουρνιάσει εκεί στο παιδικό του απάγκιο, είχε περάσει από το μικρό κοιμητήρι πίσω από την εκκλησιά του αρχοντικού των Βενετσάνων, ν΄ανάψει το καντήλι στον τάφο της μάνας  και του πατέρα του…. Δεν χρειάστηκε, όλα τα καντηλάκια ήταν ήδη αναμμένα και οι τάφοι φροντισμένοι όπως και τα λουλούδια στις γλάστρες και τα παρτέρια. Τα 12 ψηλά γέρικα κυπαρίσσια, ακοίμητοι φρουροί, στέκονταν αγέρωχα όπως την τελευταία φορά που τα είχε αντικρύσει , πάνε 25 χρόνια….Οι μνήμες τον κατέκλυσαν....

Τόσα χρόνια είχε λείψει από το νησί και γύρισε εσπευσμένα μετά το μήνυμα του παπά Ευσέβιου….δεν στάθηκε λεπτό στη Χώρα, δεν μίλησε σε άνθρωπο, μόνο μίσθωσε τον πρώτο αγωγιάτη που βρέθηκε μπροστά του στο λιμάνι και κατευθύνθηκε στο σπίτι του παπά….ένα απλό νησιώτικο χαμηλοτάβανο σπιτάκι με ασπρισμένες πεζούλες στην πλακόστρωτη αυλή, πνιγμένη στα γιασεμιά , τα φούλια, τους κατιφέδες και τα γεράνια. Η θεόρατη μπουκαμβίλια  είχε σκεπάσει την μία πλευρά του σπιτιού συναγωνιζόμενη την κληματαριά που κάλυπτε σχεδόν ολόκληρη την άλλη.

Ο παπά Ευσέβιος τον γνώρισε αμέσως, αν και καθισμένος σε αναπηρική πολυθρόνα,  είχε τα ίδια σπινθηροβόλα μάτια, όπως στα νιάτα του, το ίδιο λαμπερό χαμόγελο, διατηρούσε ακμαίο το πνεύμα του, παρά τα 93 του χρόνια και προς μεγάλη του έκπληξη, διατηρούσε ακέραιο  τόσο το χιούμορ όσο και το μνημονικό του….

Πως πέρασαν τόσες ώρες κουβεντιάζονας…. άκουγε με ενδιαφέρον τη διήγηση του ιερέα,  συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν, γεμίζοντας τα κενά   .....  η πρεσβυτέρα είχε συχωρεθεί τον περασμένο χρόνο, τώρα πρεσβυτέρα ήταν η νύφη του παπά Ευσέβιου, μιας κι ο γιός του ο Θεόκλητος είχε πάρει τη θέση του. Θυμήθηκαν τόσα πολλά και τόσους πολλούς κι εκείνος ξανοίχτηκε μετά από ώρα και μίλησε για τα χρόνια της ξενητιάς , με συστολή παραδέχτηκε πως είχε γίνει λαμπρός Μηχανικός με ειδίκευση στις γεωτρήσεις και τα πετρέλαια, είχε εργαστεί στο ΜΠΑΧΡΕΪΝ, τη Νορβηγία, τα Αραβικά Εμιράτα, το Τέξας, τώρα ήταν εγκατεστημένος στην Αλάσκα….πρόσφατα είχε αποκτήσει και οικογένεια, είχε ένα 5χρονο αγοράκι ….

Ο παπά Ευσέβιος του θύμισε τα παιδικά του ανδραγαθήματα, τις σκανταλιές και τις βουτιές με τα δικά του αγόρια, τον Ερμόλαο, τον Θεόκλητο και τον Παύλο και του διηγήθηκε με κάθε λεπτομέρεια,  εκείνη την αξέχαστη  περιπέτεια με το βαρκάκι του πατέρα του, τότε που το πήρανε κρυφά από τον  ορμίσκο  που φώλιαζε κάτω από το μικρό ακρωτήρι και ξανοίχτηκαν στο πέλαγος  κι όταν σηκώθηκε αέρας και τους παράσερνε ολοένα στα βαθιά, στάθηκαν ανήμποροι να κουμαντάρουν κουπιά και τιμόνι και από θαύμα δεν πνίγηκαν ….τους έσωσε ο πατέρας του….ο κυρ Λάμπρος ο άλαλος…..ένας προκομμένος δουλευτής, ένας ακέραιος, έντιμος, καλότροπος  άνθρωπος….αγαπητός σε όλους γιατί βοηθούσε τους πάντες σιωπηρά κι αθόρυβα , εξαιρετικός καραβομαραγκός και ειδικός στο ράψιμο των ιστίων αλλά και χαρισματικός ψάλτης….από μικρό τον είχαν με το ζόρι και τιμωρίες σκληρές αποτρέψει να χρησιμοποιεί , το αριστερό του χέρι κι εκείνος παρά τη βούληση να υπακούσει , όχι μόνο απέτυχε, αλλά απέκτησε πρόβλημα στην ομιλία που τον ανάγκασε και το σχολείο να εγκαταλείψει αλλά και να επιλέξει την  σιωπή. Αλλά ω του θαύματος !!! Όταν έψελνε , η φωνή του έβγαινε γλυκύτατη και κελαρυστή χωρίς ίχνος προβλήματος….

Εκείνος ήξερε πως ο πατέρας του μιλούσε, επιλεκτικά, χαμηλόφωνα και τρυφερά….έψελνε πάνω από την κούνια του, του μάθαινε πράγματα της δουλειάς του, του εξηγούσε τη χρήση των εργαλείων, μυστικά για το ψάρεμα των χταποδιών, τα περάσματα των ψαριών, τα λημέρια με τις γαρίδες και τους αστακούς, τις ξέρες, τα ναυάγια , τις θαλασσοσπηλιές , όλα όσα μπορούσε να του διδάξει…..κι όταν αναγκάστηκε να φύγει τόσο απρόσμενα, ήξερε πως του ράγισε την καρδιά  όπως  και της μάνας του, όμως ποτέ δεν του είπαν λέξη, δεν παραπονέθηκαν ……Τους έγραφε τακτικά, τους έστελνε δώρα και χρήματα, ένα όμορφο πλεούμενο ήταν το τελευταίο του δώρο, για τον πατέρα του,  κανόνισε  το μικρό σπιτάκι με το κτήμα , που τους είχε παραχωρήσει η αρχόντισσα η Πασχαλίγα, να έχει όλες τις ευκολίες, στέρνα, ηλεκτρικό , φρόντισε στο κτήμα να φτιαχτούν πεζούλες με ξερολιθιές και γλύκαιναν οι ενοχές του,  όταν μάθαινε τα νέα τους , πώς είχανε 3 λεμονιές και 6 μανταρινιές που καρποφορούσαν, το κοτέτσι τους αυγάταινε,  η κατσικούλα τους η Μεταξούλα είχε κάνει 2 κατσικάκια,  το μικρό μποστάνι τους απέδιδε τόσο καλά, που τροφοδοτούσαν και όλους όσους τους όριζε ο παπά Ευσέβιος ,  ακολουθώντας κι εκείνος τον κανόνα του δικού πατέρα, του παπά Ερμόλαου….

Το ποίμνιό τους έπρεπε να φροντίζει τους έχοντες ανάγκη, τις χήρες, τα ορφανά, έτσι κάθε πιστός πέρα από τις προσευχές, τις νηστείες, τις γονυκλισίες  και τα τρισάγια, όφειλε να υπακούει πρωτίστως στους κανόνες που όριζαν οι ποιμάντορές του…. διακριτικά και με άκρα μυστικότητα ο παπάς όριζε :  5 οκάδες λάδι, 6 ζευγάρια αυγά, και ένα σακί πατάτες στη χήρα του Ακάματου, ζαρζαβατικά, μία όρνιθα και μισό σακί αλεύρι στη φαμίλια του Πετροθανάση, φρούτα, δυό οκάδες τυρί, βούτυρο και γάλα στην Καλλιόπη του Μαυροκωσταντή πόχει άρρωστο κορίτσι…..

Τη γνώριζε καλά όλη αυτή τη διαδικασία, γιατί  και ο ίδιος πολλές φορές είχε ζαλωθεί αξημέρωτα, μαζί με  τους φίλους του, τα παπαδοπαίδια, τους τορβάδες, τα σακιά και τους τενεκέδες που έπρεπε να παραδοθούν στα σπίτια των ανθρώπων που είχε ορίσει ο παπάς…

Μόλις είχανε αποφάει το μεσημέρι, τα καλούδια που ετοίμασε σβέλτα η νύφη του παπά, τυροπιτάρια, ντοματοσαλάτα  με κάπαρη κι ελιές, κολοκυθανθούς γεμιστούς με ρύζι και μυρωδικά, κοπανιστή και ζυμωτό ψωμί συνοδευόμενα από σπιτικό κρασί και σαν απόσωσαν θέλησε να φύγει, ν΄αφήσει τον γέροντα να αναπαυθεί, όμως εκείνος τον κράτησε λέγοντας «Μείνε, εγώ θα γείρω εδωδά στον καναπέ  …..» Τον  βοήθησε να ξαπλώσει στη μεγάλη μαξιλάρα και μόλις βολεύτηκε του είπε : « Πήγαινε σ΄εκείνη την κασέλα κάτω από το παράθυρο, άνοιξέ την και πάρε να διαβάσεις τα χαρτιά που θα βρείς μέσα…»

Ακολούθησε τις οδηγίες του και άπλωσε στο τραπέζι με το βυσσινί βελούδο τραπεζομάντηλο, τα κιτρινισμένα χαρτιά και τις φωτογραφίες …..βάλθηκε να  ανασκαλεύει τις σελίδες και να διαβάζει …… Κράτησε στα χέρια του με σεβασμό τις γραφές και ο νους του,  γύρισε στο παρελθόν  παρατηρώντας τις παλιές φωτογραφίες... ο άρχοντας Στέφανος και η αρχόντισσα Πασχαλίγα την ημέρα του γάμου τους, εκείνος επιβλητικός, την περνούσε 22 χρόνια, εκείνη εύθραυστη και πανέμορφη χαμογελούσε μάλλον βιασμένα, η μάνα του  χαμογελαστή με τα σγουρά της μαλλιά δεμένα με κορδέλα και η αρχόντισσα σοβαρή με την κορούλα της στα γόνατά της.  Το βλέμμα του στάθηκε  πολλή ώρα στην τελευταία φωτό, η μικρή αρχόντισσα  η Φιλαρέτη κι εκείνος με κοντά παντελόνια,   στην είσοδο του αρχοντικού  σκασμένοι στα γέλια….η αναπνοή του έγινε ακατάστατη…….Τινάχτηκε ξαφνιασμένος όταν άκουσε τη φωνή του  γέροντα, δεν είχε καταλάβει τις ώρες που είχαν περάσει….ήταν συγκλονισμένος …..

Δεν είχε πάρει είδηση  ούτε τα μπουμπουνητά, ούτε το ξαφνικό μπουρίνι που ξέσπασε και τις ριπές του αέρα και της βροχής πάνω στη φυλλωσιά της κληματαριάς και τις πλάκες της αυλής….

«Ξέρεις τώρα ότι είσαι ο μοναδικός κληρονόμος των Βενετσάνων..... η Φιλαρέτη συχωρέθηκε πρίν πέντε χρόνια, χωρίς να αφήσει κληρονόμους κι εγώ πρέπει να σου εξομολογθώ κάτι….. είχα αγαπήσει τη μάνα σου, δεν ξέρω για εκείνη, ποτέ δεν μου είπε, ούτε με άφησε να καταλάβω το παραμικρό. Εγώ αισθανόμουν ρίγος στη ραχοκοκαλιά και έτρεμαν τα πόδια μου όταν την έβλεπα στην εκκλησιά να συνοδεύει την αρχόντισσα και την κόρη της. Κάποια φορά μάλιστα , περνώντας δίπλα τους κρατώντας τα εξαπτέρυγα, θά ΄μουνα 15 χρονών,  σκόνταψα κι έπεσα φαρδύς πλατύς κατάχαμα… μια άλλη φορά μπέρδεψα τα λόγια μου στο ΠΙΣΤΕΥΩ   , ευτυχώς ανέλαβε να σώσει την κατάσταση ο ψάλτης, αλλά δεν γλίτωσα την τιμωρία .... άσε που κόντεψα να πάρω φωτιά  στον Επιτάφιο απορροφημένος από το πρόσωπο της μάνας σου,  που μου φαινόταν σαν άγγελος, όπως φωτίζονταν από τα κεριά…  Ο παπά Ερμόλαος  πήρε έγκαιρα είδηση τι μου συμβαίνει και με νουθέτησε με αυστηρότητα αλλά  και συγκατάβαση . «Επιθυμία μου είναι να γίνεις Δεσπότης  μου είπε, αλλά  θα ακούσω και  την δική σου επιθυμία.» Ήτανε από τα Κύθηρα , ένας ιερέας προερχόμενος από αγροτική οικογένεια, ο οποίος είχε την τύχη για την εποχή εκείνη, δηλαδή κατά τη δεκαετία του 20-30, να φοιτήσει στο Γυμνάσιο Κυθήρων και σε εκκλησιαστική σχολή.

Εκ φύσεως φιλομαθής, διάβαζε πολύ τα ανεκτίμητα κείμενα όχι μόνο της εκκλησιαστικής αλλά και της θύραθεν γραμματείας. Όταν εκοιμήθη, άφησε εκατοντάδες σημειώματα με λέξεις, φράσεις και αποσπάσματα, που του έκαναν εντύπωση, κείμενα με το απόσταγμα της ανθρώπινης σοφίας.

 Ο πατέρας μου, πολύ συχνά μου άφηνε στο γραφείο μου ένα χαρτάκι από αυτές τις πολύτιμες σημειώσεις. Διαλέγω ένα από αυτά «…… Ἴθι προς τον μύρμηκα ὦ ὀκνηρέ και ζήλωσον ἰδών τάς ὁδούς αὐτοῦ και γενοῦ σοφώτερος ἐκείνου. Ἐκείνω γάρ γεωργίου μη ὑπάρχοντος, μηδέ τον ἀναγκάζοντα ἔχων, μηδέ ὑπό δεσπότην ὤν, ἑτοιμάζεται θέρους την τροφήν, πολλήν τε ἐν τῶ ἀμητῶ ποιεῖται τήν παράθεσιν. Ἤ πορεύθητι πρός τήν μέλισσαν καί μάθε ὡς ἐργάτις ἐστί, τήν τε ἐργασίαν ὡς σεμνήν ποιεῖται. Ἧς τούς πόνους βασιλεῖς καί ἰδιῶται πρός ὑγίειαν προσφέρονται. Ποθεινή δέ ἐστι πᾶσι καί ἐπίδοξος καίπερ οὖσα τῆ ρώμη ἀσθενής, τήν σοφίαν τιμήσασα προήχθη….»

Αυτό το υπέροχο απόσπασμα από τις Παροιμίες του Σολομώντα, σε ελεύθερη απόδοση έχει ως εξής: «Τεμπέλη άνθρωπε, δες το μυρμήγκι και προσπάθησε να το μιμηθείς, παρατηρώντας τα δρομολόγια που κάνει και γίνε σοφώτερος από εκείνο. Διότι το μυρμήγκι χωρίς να έχει χωράφι δικό του, ούτε αφεντικό, ούτε κανέναν να το αναγκάζει, συγκεντρώνει και αποθηκεύει το καλοκαίρι την τροφή του κατά το θερισμό. Ή παρατήρησε τη μέλισσα και μάθε ότι είναι εργάτρια και πόσο σεμνά εργάζεται και τον κόπο της τον απολαμβάνουν βασιλείς και ιδιώτες, διότι συμβάλλει στην υγεία τους. Και αν και είναι τόσο αδύναμο πλάσμα, είναι τόσο φημισμένη και αγαπητή σε όλους, διότι ετίμησε τη σοφία και ανεδείχθη»

Τέλος πάντων, συγχώρεσε την γεροντική φλυαρία μου, επειδή δήλωσα ότι δεν επιθυμώ να γίνω Δεσπότης, αλλά απλός ιερέας, ο πατήρ Ερμόλαος, φρόντισε να με παντρέψει με την κόρη του αγαπητού του φίλου πατέρα Ιερεμία, την  Φεβρωνία. Την θυμάσαι φαντάζομαι την πρεσβυτέρα μου, σας μάζευε σαν την κλώσσα γιά να σας προφυλάξει από τις τιμωρίες γιά τις σκανταλιές σας, εκείνος ο δικός μου ο Παύλος, ήτανε ο πιό σκάνταλος, καλή του ώρα, έφυγε παιδόπουλο στην Αυστραλία και ρίζωσε εκεί , ο Ερμόλαός μου  ασκητεύει στο ΄Ορος....Δεσπότης έγινε ο νεώτερος αδελφός μου ο Φιλήμων, όπως γνωρίζεις,  ενώ ο πρεσβύτερος ο Νικόλαος , πρέπει να τον θυμάσαι, έγινε Αξιωματικός του ναυτικού, ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή του.

Παιδί μου καταλαβαίνω πόσο συγκλονισμένος είσαι, όμως κατανοείς πως η αλήθεια δεν ήταν δυνατόν να σου φανερωθεί ενωρίτερα….Οταν ο πατέρας σου κατάλαβε πως το τέλος του πλησιάζει, μου ζήτησε να τον εξομολογήσω και να τον μεταλάβω. Δεν είπαμε πολλά, την έντιμη και άγια ζωή του την γνώριζα, μου εξομολογήθηκε πως κι εκείνος γνώριζε την αλήθεια, ποτέ δεν του είχε αποκρυβεί το παραμικρό και με γνώση απόφασισε να παντρευτεί τη μάνα σου και να σου δώσει τ΄όνομά του, σαν  να ήσουν αληθινό του παιδί. Σας αγάπησε και τους δύο πάρα πολύ, φωτίσατε τη ζωή του και τον κάνατε πραγματικά ευτυχισμένο. «Μου έδωσαν αξία και λόγο ύπαρξης» Αυτό μου ζήτησε να σου το πω.

Αύριο να πας στη Χώρα, στον Συμβολαιογράφο, νέος είναι τίποτα δεν γνωρίζει από πρόσωπα και πράγματα, από παλιές ιστορίες…..έχει τους τίτλους και όλα τα επίσημα έγγραφα και χαρτιά, φρόντισε η αρχόντισσα γιά όλα, αιωνία της η μνήμη, αναπαυμένη να είναι,  πάρε και ότι άλλο νομίζεις….

Σηκώθηκε παραζαλισμένος και κάτωχρος, είχε ανάγκη από καθαρό αέρα, "θα σ΄αφήσω γέροντα" είπε, σκύβοντας να του φιλήσει το χέρι, θα περάσω το πρωϊ να πάρω τα χαρτιά….και με γρήγορο βήμα βγήκε στην  βρεγμένη αυλή και τράβηξε στην ανηφόρα….ούτε που πήρε είδηση κάποια κουρτινάκια που ανασηκώθηκαν στα παράθυρα, κάποια βλέμματα που τον ακολούθησαν μέχρι να χαθεί στη στροφή του καλντεριμιού……

Η καρδιά του  βροντοχτυπούσε άτσαλα στο στήθος του και το μόνο που ήθελε ήτανε να βρεθεί το συντομότερο στο καταφύγιό του, στο φιλόξενο κοίλωμα του βράχου, εκεί ψηλά στ΄ακρωτήρι…..

Ευτυχώς η βροχή είχε σταματήσει και το φως του δειλινού γλύκαινε το τοπίο που είχε μείνει σχεδόν ανέγγιχτο από τον χρόνο….το αρχοντικό με σφαλισμένα τα παράθυρα και το κτήμα ολόγυρα,  απεριποίητο αλλά όχι αγνώριστο….λοξοδρόμησε  στο πίσω μέρος που βρισκότανε το κοιμητήριο, μετά τράβηξε τον ανήφορο με μεγάλες δρασκελιές, ο βράχος του στη θέση του, να αιωρείται σχεδόν στο κενό. Ακούμπησε πάνω του με λαχτάρα και αισθάνθηκε τη θαλπωρή του. Αφέθηκε  στο βουητό της θάλασσας  που του φάνηκε σαν παρηγοριά και τα χρώματα της δύσης που έβαφαν τον ορίζοντα γέμισαν τα μάτια του….

Η μάνα του, ορφανό που ξεβράστηκε από ένα ναυάγιο δυόμισυ χρονών περίπου , το μάζεψαν και το ανάστησαν οι άρχοντες του νησιού. Όταν η μοναχοκόρη τους η Πασχαλίγα, παντρεύτηκε με συνοικέσιο και χωρίς τη θέλησή της, τον άρχοντα Βενετσάνο, την ακολούθησε στο νέο της σπιτικό μαζί με τα προικιά , τα κοσμήματα και τα φορέματά της. Είχαν 12 χρόνια διαφορά στην ηλικία, αλλά είχαν συνδεθεί ψυχικά σαν αδελφές….το ορφανό και η αρχοντοπούλα….

Η Πασχαλίγα αποδείχτηκε  επίγειος άγγελος, φιλεύσπλαχνη και ελεήμων, έκανε πολλές ευεργεσίες μυστικά και αθόρυβα και χάρη στη μεγάλη προσωπική της περιουσία, αν και ο νόμος όριζε να την διαχειρίζεται ο σύζυγός της, εκείνος παραδόξως,  της είχε παραχωρήσει το δικαίωμα να την διαχειρίζεται η ίδια και μόνον να τον συμβουλεύεται όποτε έκρινε σκόπιμο, είχε την ευχέρεια να ακολουθεί όχι μόνον τους κανόνες του πατέρα Ερμόλαου αλλά να κάνει πολλά περισσότερα, να κτίζει ναούς, να χρηματοδοτεί δασκάλους,  να αναστηλώνει μονές, να κάνει αφιερώματα, να συντρέχει ασθενείς και να παντρεύει άπορα κορίτσια....

Η αρχόντισσα μετά από απανωτές αποβολές και ατυχίες στις εγκυμοσύνες της, απέκτησε μία μονάκριβη θυγατέρα, την Φιλαρέτη.

Ο άρχοντας για να γιορτάσει το ευτυχές γεγονός έκανε ένα γλέντι που όμοιό του δεν είχε ξαναγίνει στο νησί. Καϊκια στολισμένα έφεραν αρχόντους και συγγενείς από άλλα νησιά, τραπέζια στρώθηκαν, βαρέλια κρασιά ανοίχτηκαν , χοιρινά και κατσίκια ψήνονταν στις σούβλες, όρνιθες παραγεμιστές έβραζαν στις χύτρες, σαλάτες, τυριά, εκλεκτά αλλαντικά,  πίτες όλων των ειδών σερβίρονταν πλουσιοπάροχα και  ξεροτήγανα, λουκούμια, αμυγδαλωτά , χαλβάδες, παστέλια  ακόμη και γλυκίσματα σπάνια,  που  είχαν έρθει από το εξωτερικό, φορτωμένα σε τεράστιους δίσκους,ήταν παρατεταγμένα για να γλυκάνουν τους παριστάμενους.

Μουσικές, χοροί, ένα ξέφρενο γλέντι που ξεκίνησε μετά την Κυριακάτικη λειτουργία και δεν τέλειωσε ούτε την επόμενη ημέρα….

Του τα είχαν διηγηθεί όλα αυτά, κανείς από τους παρευρισκόμενους δεν είχε ξεχάσει και οι μνήμες ακόμη και μετά από χρόνια δεν διατηρούνταν μόνον ζωντανές, αλλά είχαν εμπλουτιστεί με ιστορίες αστείες, πικάντικες, αληθινές και ψεύτικες….

Η μάνα του μόνο απέφευγε να συζητά για όλα αυτά…..και τώρα ήξερε τον λόγο…η αλήθεια του είχε αποκαλυφθεί ξεκάθαρα και αμετάκλητα. Ο πατέρας Ερμόλαος, με το ίδιο του το χέρι του είχε γράψει τα συμβάντα και είχε κλείσει με βουλοκέρι τη γραφή του. Είχε ορίσει να του δοθεί μετά το θάνατο της μάνας του.

Εκείνο το έγγραφο έφερνε στο φως το μεγάλο μυστικό που στοίχειωνε τη ζωή της . Εκείνο το βράδυ της χαράς και του γλεντιού, εκείνη είχε βιώσει μία ανείπωτη τραγωδία. Κάποια στιγμή που ανέβηκε να δει την λεχώνα και το βρέφος, αφού τις τακτοποίησε , ετοιμάστηκε να ξαπλώσει στο καμαράκι παραδίπλα, η αρχόντισσα όμως επέμεινε να γυρίσει στο γλέντι και φώναξε την γριά Οικονόμο τους, την Γεσθημανή να κοιμηθεί κοντά της, μήπως και χρειαζότανε τίποτα τη νύχτα.

Πήγε να βρεί τη Γεσθημανή και όταν τα κανόνισε όλα, βγήκε από το πορτόνι της κουζίνας  για να πάει στην μεγάλη αυλή όπου είχαν στρωθεί τα τραπέζια….δεν πρόλαβε να κάνει δυό βήματα, ένα άνδρας την άρπαξε από τη μέση και της έκλεισε το στόμα….άρχισε να παλεύει ενστικτωδώς, να κλωτσάει, να δαγκώνει να φωνάζει, εκείνος ρωμαλέος και τύφλα στο μεθύσι ,ούτε που λάβαινε υπόψη τις διαμαρτυρίες της. Παρά τον τρόμο και την αγωνία της, τον αναγνώρισε !!! Ητανε ο άρχοντας Ιωάννης, ο αδελφός του αφέντη !!! Αρχοντά μου, άρχισε να το εκλιπαρεί, άφησέ με, άφησέ με !!! Γρονθοκοπούσε την πλάτη του και ξεφώνιζε απελπισμένα, όμως η μουσική και το ποδοβολητό των χορευτών, έπνιγαν τις κραυγές της απόγνωσής της. Ο Ιωάννης ήταν  γεροδεμένος, όμορφος άνδρας, με ευχάριστους τρόπους, ανοιχτόκαρδος, γλετζές, καλωσυνάτος, χωρατατζής, αλλά επιπόλαιος και ερωτύλος. Ζούσε τον περισσότερο καιρό στο εξωτερικό όπου διεύθυνε τις οικογενειακές επιχειρήσεις, στο νησί είχε έρθει στο γάμο του αδελφού του  δέκα χρόνια πριν,  και τώρα για να παρευρεθεί στο γλέντι για την γέννηση της ανηψιάς του.

Το ποτό, η εύθυμη διάθεση και η όμορφη κοπελιά που βρέθηκε μπροστά του, τον έκαναν να αγνοήσει κάθε λογική και να πάρει , έστω και χωρίς τη θέλησή της , αυτό που επιθυμούσε.

Κατάφερε να του ξεφύγει με σχισμένα ρούχα και χωρίς να έχει αποφύγει το μοιραίο συμβάν, προσπάθησε να επιστρέψει στο σπίτι, εκείνος την ακολούθησε παραπατώντας, με τα παντελόνια κατεβασμένα φωνάζοντας «Κρασί !!! Κρασί !!! Κι άλλο κρασί !!! Ορμησε με όση δύναμη της είχε απομείνει στη σκάλα και κλειδώθηκε στην πρώτη κάμαρα που βρέθηκε μπροστά της. ΄Ηταν της Γεσθημανή, της Οικονόμου. Στ΄αυτιά της αντηχούσε η φωνή του Ιωάννη « κρασίιι, κρασίιι ...που είσαι ομορφούλα ...;» έτρεμε σαν το φύλλο, η καρδιά της κόντευε να σπάσει, πονούσε και αισθανότανε το αίμα ζεστό να κυλάει ανάμεσα στα πόδια της…..Σωριασμένη στο ξύλινο πάτωμα άκουσε τον βαρύ γδούπο του σώματος που έπεφτε…μετά σιωπή....αισθάνθηκε ανακούφιση, δεν κινδύνευε πιά.

Οι μουσικές ,το ποδοβολητό , κι  τα τραγούδια των γλεντοκόπων της φαίνονταν μακρινά και ένα παγωμένο κενό αισθάνθηκε να την τυλίγει……πριν ξημερώσει άρχισε να συνέρχεται, σηκώθηκε με κόπο και πιασμένη από την άκρη της σιφονιέρας,  πήγε να ρίξει λίγο νερό στο  πρησμένο πρόσωπό της. Τα ρούχα της ήταν κουρελιασμένα, το καλό της φόρεμα με το δαντελένιο γιακαδάκι, το ξεραμένο αίμα στο εσωτερικό των μηρών και ο πόνος την έφεραν στη πραγματικότητα….. " Τι θα κάνω, τι θα απογίνω ;  " αναλογίστηκε με τρόμο . Στο σπίτι επικρατούσε ησυχία, έξω στη αυλή ακούγονταν κάποιες ομιλίες , ξεκλείδωσε και βγήκε με προφύλαξη στο διάδρομο. Πήγε στην κάμαρά της, συγυρίστηκε κλαίγοντας, ….δεν μπορούσε να σταματήσει τα δάκρυα να αναβλύζουν από τα μάτια της…φόρεσε καθαρή νυχτικιά και κουλουριάστηκε στο κρεβάτι της. Σε λίγο θα ξημέρωνε, θα την αναζητούσαν, θα έπρεπε να πάει στην αρχόντισσα…..πως θα σήκωνε τα μάτια της επάνω της ;;;

Τρείς μέρες έμεινε απομονωμένη στην κάμαρή της, δεν έτρωγε, δεν έπινε, μόνο έκλαιγε και αποκαμωμένη την έπαιρνε ο ύπνος….την τρίτη μέρα έμαθε ότι ο Ιωάννης θα κηδευόταν την επομένη, βρέθηκε με τσακισμένα πλευρά και σπονδυλική στήλη στο κελάρι, είχε πέσει από τη σκάλα τύφλα στο μεθύσι. Δυό μέρες χαροπάλευε, την τρίτη παρέδωσε το πνεύμα. Από τα γλέντια και τις χαρές  το αρχοντικό βυθίστηκε στη σιωπή και το πένθος. Καλύφθηκαν οι καθρέπτες και όλοι μαυροφορέθηκαν στο σπίτι, ακόμη και η αρχόντισσα η λεχώνα. Εκείνη φόρεσε μαύρο φόρεμα, μαύρη κορδέλα στα μαλλιά ενώ η πιό πυκνή μαυρίλα είχε τυλίξει την ψυχή και όλη της την ύπαρξη.

Πέρασαν δυό μήνες , η περίοδός της τόσο τακτική , δεν εμφανίστηκε, οι μαύρες σκέψεις έγιναν βεβαιότητα και κλαίγοντας με τρεμάμενη φωνή εξιστόρησε το πάθημά της στην αρχόντισσα. Αυτή ήταν ο πιο κοντινός της άνθρωπος, αυτή θα την συμβούλευε….…..Η Πασχαλίγα πήρε την κατάσταση στα χέρια της, όσο εύθραυστη και μη μου άπτου έδειχνε, τόσο αποφασιστική και δυναμική ήταν σε κρίσιμες περιστάσεις……Πρώτη της συμβουλή:"  τσιμουδιά πουθενά, ηρεμία, ομαλή καθημερινότητα και όλα θα τακτοποιηθούν". Αμέσως πήγε στον πατέρα Ερμόλαο, εξήγησε τα καθέκαστα και ζήτησε την καλή του συμβουλή. Όταν γονάτισε κι έβαλε το κεφάλι της κάτω από το πετραχήλι του, εκείνος μετά τις ευχές,  της είπε :" Το κορίτσι θα παντρευτεί με δόξα και τιμή και έχω υπόψη και τον κατάλληλο γαμπρό." Τον κοίταξε με απορία ανάμεικτη με ευγνωμοσύνη…"Πάτερ σου έχω εμπιστοσύνη"  « Ας γίνει το θέλημα του Θεού» απάντησε εκείνος ... και έγινε,  σε ενάμισι μήνα έγινε ο γάμος της μάνας του με τον Λάμπρο το άλαλο.

Εδώ και δέκα χρόνια είχε συγχωρεθεί η μάνα του κι αυτός δεν είχε  έρθει, ούτε στην κηδεία του πατέρα του παραβρέθηκε, ένιωθε απαίσια, όμως τότε το σκεπτικό του ήταν διαφορετικό, δεν ήθελε να επιστρέψει….ο θυμός μέσα του δεν είχε καταλαγιάσει ….

Τα παιδικά παιχνίδια με την Φιλαρέτη ήτανε καθημερινότητα, στην κουζίνα κάτω από την επίβλεψη της μάνας του, στην αυλή, στον κήπο, στο μπάνιο τους και στα παιχνίδια με τα βότσαλα στον μικρό ορμίσκο κάτω από το ακρωτήρι…..όμως το πέρασμα του χρόνου και η εφηβεία έφεραν στην επιφάνεια άλλα συναισθήματα κι άλλες ανάγκες…

Είχε αγαπήσει την Φιλαρέτη, παράφορα, απόλυτα, ιδανικά, κι εκείνη είχε ανταποκριθεί, με πάθος και ολοκληρωτική αφοσίωση….συναντιόντουσαν στο κοιμητήριο κάτω από τα κυπαρίσσια,  αντάλασσαν γλυκόλογα, φιλιόντουσαν στα κλεφτά και προσπαθούσαν μάταια να κρύψουν αυτό, που οι ματιές και ο χτύπος της καρδιάς τους πρόδιδε τόσο εύγλωττα….

Η μάνα του την αντιλήφθηκε την αλλαγή έγκαιρα και πήρε μέτρα να τον προσγειώσει, να τον απομακρύνει  " Ψηλά την χτίζεις τη φωλιά του είπε,  η Φιλαρέτη είναι αρχόντισσα. Δεν θα γίνει ποτέ δική σου….» «Σ΄αγαπώ γιέ μου, θέλω να σε προστατέψω, δεν θέλω να υποφέρεις…»

Από την άλλη πλευρά, παρεμφερείς νουθεσίες έκανε και η αρχόντισσα στην θυγατέρα της, Φρόντισε να την απασχολήσει με μαθήματα, μουσική, εργόχειρα,  με συμμετοχή στα φιλανθρωπικά της έργα, με μελέτη….προσπάθησε να μην έχει καθόλου ελεύθερο χρόνο και παρακολουθούσε στενά κάθε της δραστηριότητα…

Ηταν θέμα χρόνου να ξεφύγουν τα πράγματα κι εκεί που οι δυό μανάδες έδιναν τις μάχες τους για να τιθασέψουν τα συναισθήματα και την ερωτική έλξη των παιδιών τους , ήρθε το προξενιό για την Φιλαρέτη. Ωραίος, νέος , αριστοκράτης,  μορφωμένος, ο πατέρας του Πρέσβης, εκείνος προορισμένος γιά ακόλουθος…..Αντάλλαξαν επισκέψεις οι γονείς, γνωρίστηκαν και οι νέοι, η Φιλαρέτη αρχικά είχε εχθρική και άκρως αρνητική στάση, η γνωριμία όμως με το νέο περιβάλλον, η πολυτέλεια, τα σαλόνια της αριστοκρατίας, η αβρότητα, το εκλεπτυσμένο ενδιαφέρον , έντυπωσίασαν τη νεαρή νησιωτοπούλα που σχετικά σύντομα ενέδωσε …..

Τα νέα μαθεύτηκαν αστραπιαία κι εκείνος τυφλωμένος από πάθος και παράφορο θυμό, πήγε στον πατέρα της και τη ζήτησε σε γάμο !!!

Εκείνος αρχικά ξαφνιάστηκε, τον γνώριζε από μωρό και τον θεωρούσε όπως και τη μητέρα του, σχεδόν μέλος της οικογένειας….προσπάθησε να τον λογικέψει, η συζήτηση κατάληξε άσχημα, ο άρχοντας από τη σύγχυση και τις φωνές έπαθε εγκεφαλικό, η αρχόντισσα , τρομαγμένη από τον σαματά , τον πρόλαβε να κατεβαίνει ξέφρενα τη σκάλα,  "αγόρι μου...." προσπάθησε να του μιλήσει, εκείνος άγριο θηρίο, τυφλωμένος από ασυγκράτητο θυμό,  όρμησε στην εξώπορτα …..δέκα βράδια δεν γύρισε στο σπίτι, σαν το λαβωμένο θεριό μούγκριζε και χτυπιόταν στο βράχο του, κάποια στιγμή του πέρασε από το μυαλό η σκέψη να βουτήξει ίσια κάτω στα κοφτερά βράχια και να καταλήξει στην αγκαλιά της ανταριασμένης θάλασσας….

Και τώρα βρισκόταν στην ίδια ακριβώς θέση με χίλιες σκέψεις να έχουν φωλιάσει στο μυαλό του….Το μεγάλο μυστικό της μάνας του,  η αποκάλυψη της αλήθειας που άλλαζε τη ζωή του….η Φιλαρέτη δεν ήταν απαγορευμένος καρπός γιατί τους χώριζαν ταξικές προκαταλήψεις,  αλλά γιατί ήταν στενοί συγγενείς εξ αίματος  !!!

Βούρκωσε, πόσο είχε υποφέρει από την απόρριψη που βίωσε, πόσο είχε αγωνιστεί να αισθανθεί δυνατός και άξιος, να κερδίσει την αυτοεκτίμησή του….και ο πατέρας του ο Λάμπρος ο άλαλος, τι μεγαλείο ψυχής είχε επιδείξει…και τον είχε αγαπήσει βαθειά κι αληθινά όπως και τη μάνα του, αυτό το γνώριζε πολύ καλά και δεν χρειαζόταν καμιά άλλη επιβεβαίωση…., στ΄αυτιά του αντήχησε η χαμηλή γλυκιά φωνή του να σιγοψιθυρίζει : «Ἐλέησον μέ, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου καὶ κατὰ τὸ πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν σου ἐξάλειψον τὸ ἀνόμημά μου. ἐπὶ πλεῖον πλῦνον μὲ ἀπὸ τῆς ἀνομίας μου καὶ ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας μου καθάρισον μέ. ὅτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω, καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μου ἐστὶ διαπαντός. σοὶ μόνω ἥμαρτον καὶ τὸ πονηρὸν ἐνώπιόν σου ἐποίησα, ὅπως ἂν δικαιωθῆς ἐν τοὶς λόγοις σου, καὶ νικήσης ἐν τῷ κρίνεσθε σέ. ἰδοὺ γὰρ ἐν ἀνομίαις συνελήφθην, καὶ ἐν ἁμαρτίες ἐκίσσησε μὲ ἡ μήτηρ μου. ἰδοὺ γὰρ ἀλήθειαν ἠγάπησας, τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια της σοφίας σου ἐδήλωσας μοί. ραντιεῖς μὲ ὑσσώπω, καὶ καθαρισθήσομαι. πλυνεῖς μέ, καὶ ὑπὲρ χιόνα λευκανθήσομαι. ἀκουτιεῖς μοὶ ἀγαλλίασιν καὶ εὐφροσύνην, ἀγαλλιάσονται ὀστέα τεταπεινωμένα. ἀπόστρεψον τὸ πρόσωπόν σου ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν μου καὶ πάσας τᾶς ἀνομίας μου ἐξάλειψον. καρδίαν καθαρὰν κτίσον ἐν ἐμοί, ὁ Θεός, καὶ πνεῦμα εὐθὲς ἐγκαίνισον ἐν τοὶς ἐγκάτοις μου. μὴ ἀπορρίψης μὲ ἀπὸ τοῦ προσώπου σου καὶ τὸ πνεῦμα σου τὸ ἅγιον μὴ ἀντανέλης ἀπ’ ἐμοῦ. ἀπόδος μοὶ τὴν ἀγαλλίασιν τοῦ σωτηρίου σου καὶ πνεύματι ἠγεμονικῶ στήριξον μέ. «



Εβγαλε τη φωτογραφία της γυναίκας και του γιού του από το πορτοφόλι του, τους κοίταξε να του χαμογελούν και μια γλύκα τον πλημμύρισε, αυτοί ήταν το λιμάνι του , κοντά τους θα γαλήνευε επιτέλους η ψυχή του.


Φαντάστηκε το αγοράκι του να παίζει με τα βότσαλα κάτω στον μικρό ορμίσκο , το μικρό βαρκάκι με το πανάκι που θα του χάριζε, τη γυναίκα του, στο ανατολικό παράθυρο του αρχοντικού να του γνέφει με το μεταξωτό μαντήλι της….πήρε βαθιά ανάσα και ξεκόλλησε από το κοίλωμα του βράχου, απομακρύνθηκε με ανάλαφρα βήματα και πιο ανάλαφρη ψυχή, τα χρώματα είχαν χαθεί από τον ουρανό και το φεγγάρι είχε ανατείλει για τα καλά, θα τα τακτοποιούσε όλα και το συντομότερο...... θα έφερνε στο νησί την οικογένειά του . Ανυπομονούσε, δεν θα γνώριζαν τον παππού και την γιαγιά, ήθελε όμως να προλάβουν να γνωρίσουν τον πατέρα Ευσέβιο…., το αρχοντικό των Βενετσάνων, το σπιτάκι των παππούδων , τον ορμίσκο με τα πολύχρωμα βότσαλα, τον βράχο του....

Αυτή ήταν η συμμετοχή μου, στην 3η φωτο-συγγραφική σκυτάλη, που διοργανώνει η Μαίρη μας με την Γήινη ματιά της. Η Φωτογραφία είναι επιλεγμένη από την Μαρίνα, μαζί με την λέξη «αντίθεση» και την ευχαριστώ που μου έδωσε το έναυσμα να φλυαρίσω ακατάσχετα με ένα μίνι μυθιστόρημα, που ελπίζω να μη βαρεθείτε να διαβάσετεΜε την σειρά μου, δίνω στην Ανέσπερη την παρακάτω εικόνα, με την λέξη «γυναικοπαρέα»!

* Πασχαλίγα


Η επιλογή αυτού του ονόματος, έγινε μετά την ανάγνωση αυτού του κειμένου : https://www.eleniharou.gr/i-peina-sta-kythira-kata-to-1603-1605-kai-o-venetos-pronoitis-vincenzo-pasqualigo/


* Την εικόνα του ιερέα και μέρος του κειμένου τα δανείστηκα από εδώ : https://www.eleniharou.gr/apo-tis-simeioseis-enos-kythirioy-ierea/