Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2015

Να τα πούμε; Η ιστορία πίσω από τα κάλαντα και το χριστουγεννιάτικο δέντρο

 


Ν
 
Το News247.gr παρουσιάζει την ιστορική πορεία που έχουν τα κάλαντα, από τη σύνδεσή τους με την ελληνική αρχαιότητα μέχρι τη βυζαντινή απαγόρευσή τους       

       
ΚΑΛΑΝΤΑ ΘΡΑΚΗΣ(Χριστουγέννων)

Χριστός γεννιέται, χαρά στον κόσμο,
χαρά στον κόσμο, στα παλληκάρια.
Σαράντα μέρες, σαράντα νύχτες,
η Παναγιά μας κοιλοπονούσε.
Κοιλοπονούσε, παρακαλούσε,
τους αρχαγγέλους , τους ιεράρχες.
-Σεις αρχαγγέλοι και ιεράρχες,
στη Σμύρνη πηγαίν΄τε , μαμμές να φέρ΄τε.
Άγια Μαρίνα, άγια Κατερίνα,
στη Σμύρνη πάνε , μαμμές να φέρουν.
Όσο να πάνε κι όσο να έρθουν,
η Παναγιά μας ηληυτηρώθη.
Στην κούνια τό ΄βαλαν και το κουνούσαν,
και το κουνούσαν , το τραγουδούσαν.
Σαν ήλιος λάμπει ,σα νιο φεγγάρι,
σα νιο φεγγάρι, το παλληκάρι.
Φέγγει σε τούτον το νοικοκύρη,
με τα καλά του, με τα παιδιά του,
με την καλή τη νοικοκυρά του...
       

(Γνωστά στις Δυτ. Επαρχίες)


Αρχιμηνιά κι' αρχιχρονιά κι' αρχή του Γεναρίου
αύριο ξημερώνεται τ' Αγίου Βασιλείου
να τον καλησπερίσομεν αυτό το νιόν αφέντη
πέντε φορές αφέντεψε και πάλι αφέντης είναι
πέντε κρατούν το μαύρο του εννιά το χαλινάρι.
και δέκα τον παρακρατούν αφέντοι καβαλάροι
καβαλικεύει χαίρεται πεζεύνει καμαρώνει
κι' όπου πατήσει ο μαύρος του πηγάδια θεμελιώνει
πηγάδια πετροπήγαδα κι' αυλές μαρμαρωμένες

μέσα σε κείνες τις αυλές τις μαρμαροστρωμένες
σύρμα και σύρμα το λουρί και σύρμα το λογάδι
κι' είς τον άφρον του λογαδιού κοιμάται ο νιός αφέντης
αν τον ξυπνήσω με νερό φοβούμαι μην κρυώσει
κι' αν τον ξυπνήσω με κρασί φοβούμαι μην μεθύσει
φέρετε μήλα δώδεκα, κυδώνια δέκα πέντε
κι' ένα κλαδί βασιλικό ίσως και τον ξυπνήσω.
Είπαμε δα τ' αφέντη μας να πούμε τσή κεράς μας
κερά ψιλή κερά λιγνή κερά καμαροφρύδα
κερά μ' όντέ θα στολιστείς να βάλεις τα καλά οου
τα μάρμαρα ραίζουνε από την ομορφιά σου
κερά μ' οντέ θα στολιστείς να πας στην εκκλλησία
βάζεις τση βάγιες απο μπρός τση βάγιες από πίσω
και του κοράκου το φτερό να μην σου δώσει ήλιος.
κερά την θυγατέρα σου γραμματικός τη θέλει
μ' αν είναι και γραμματικός πολλά προυκιά γυρεύει
γυρεύει μύλους δώδεκα και με τσή μυλωνάδες
γυρεύει αμπέλι ατρύγητα και με τσή τρυγητάδες
γυρεύει ελιές αμάζοχτες και με τσή μαζοχτάδες
γυρεύει και τον ουρανό τ' αστρη και το φεγγάρι
γυρεύει και τη θάλασσα μ' όλα της τα καράβια
γυρεύει και τον κυρ βοριά για να τα τιμονάρει.
Είπαμε δα και τσή κεράς να πούμε και τσή βάγιας
'Αψε βαγίτσα το κερί άψε και το λιχνάρι
να μπαινοβγείς στην κάμαρα να δεις τί θα μας βγάλεις
Γι' απάκια για λουκάνικα γι' αυγά καθαρισμένα
γι' άπο την μαύρην όρνιθα κανένα αυγουλάκι
κι' αν τά κανε κι' ή γαλανή να γίνουν ζευγαράκι
γι' από τον γέρο πίθαρο καμιά σταλιά λαδάκι
γι' από τον γέρο βάρελο καμιά σταλιά κρασάκι
γι' από το σακουλάκι σας κανένα δεκαράκι
Αν είναι με το θέλημα χρυσή μου περιστέρα
ανοίξετε την πόρτα σας να πούμε καλησπέρα
 

 

(Ύστερ' άπο το φιλοδώρημα)


Έπα πού καλαντήσαμε καλά μας επληρώσαν

καλά να είν' τα έτη τους και τα ποδόματά τους

κι' αν έχουν θηλυκό παιδί καλή μοίρα να λάβει

του Βασιλέα τον υιόν άνδρα να τόνε πάρει

Πάλι κι' αν είν' αρσενικό στη σέλα καβαλάρης

να σιέται να λυγίζεται να πέφτει το λογάδι ,

να το μαζεύουν άρχοντες να κάνουν δακτυλίδια

και τα μικρά αρχοντόπουλα μικρά παραμισίδια.
Καλή νύκτα σας και χρόνια πολλά

 
          


Ο ενθουσιασμός της προηγούμενης νύχτας, που εσύ και η εκλεκτή παρέα σου, γιατί ναι φίλους μπορεί να είχες πολλούς αλλά για κάλαντα πήγαινες μόνο με τους κολλητούς, καταστρώνατε στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη της επιχείρησης "κάλαντα".
Ναι στρατηγικό σχέδιο, μιας και κανονίζατε από την προηγουμένη ή τις προηγούμενες μέρες την ώρα της μεγάλης συνάντησης, τη διαδρομή, τα στενά τα σπίτια κλπ, όλα αυτά γιατί θυμόσασταν από την προηγούμενη φορά ποιοι σας έδωσαν το πιο γερό "χαρτζιλίκι" και ποιοι ήταν ψιλικατζήδες.





Η αλήθεια είναι ότι τα κάλαντα τα περίμενες με ανυπομονησία για δυο λόγους, ο πρώτος είχε να κάνει με τον χαβαλέ που θα κάνατε με τους φίλους, έχοντας πάρει σβάρνα τα στενά της περιοχής, φορώντας τόσα πολλά ρούχα κάτω από το μπουφάν, που δεν μπορούσατε να κουνηθείτε. Και ο δεύτερος λόγος είναι το χαρτζιλίκι που είχες βάλει στόχο να μαζέψεις, για να αγοράσεις εκείνο το ηλεκτρονικό παιχνίδι που ζητούσες για καιρό ή εκείνο το CD player ή οτιδήποτε είχες βάλει στο μάτι. Αυτή ήταν η ευκαιρία να το αποκτήσεις με τα δικά σου χρήματα. Τα χρήματα από τα κάλαντα ήταν ιερά, καθώς τα έβγαζες με τον "ιδρώτα" σου και δεν σήκωνες κουβέντα για το πως θα τα ξοδέψεις.

Τι είναι τα κάλαντα;

Οι λαογράφοι κάνουν λόγο για εθιμικά τραγούδια του λαού που ψάλλονται από μικρά παιδιά και από ώριμους άνδρες τα Χριστούγεννα, τη Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνια. Οι καλαντιστές τριγυρνούν είτε κατά μόνας είτε σε ομάδες και επισκέπτονται οικίες, καταστήματα, δημόσιους χώρους κλπ με τη συνοδεία του πατροπαράδοτου σιδερένιου τριγώνου αλλά ενίοτε και άλλων μουσικών οργάνων.
Τα κάλαντα ξεκινούν κυρίως με χαιρετισμό στη συνέχεια αναγγέλλουν τη μεγάλη χριστιανική εορτή που φθάνει και καταλήγουν σε ευχές. Χαρακτηριστική είναι η γλώσσα στην οποία ψάλλονται, που είναι καθαρεύουσα, αποδεικνύοντας την άμεση σύνδεσή του με τους Βυζαντινούς χρόνους και τις Καλένδες του Ιανουαρίου που γιορτάζονταν με ιδιαίτερη λαμπρότητα.

Οι στοίχοι από τα τραγούδια των καλάντων εξιστορούν μυθοποιημένα τα ιστορικά γεγονότα, αναφέρονται σε μια σειρά εθίμων και δοξασιών του λαού, όπως τα περί καλικατζάρων και άλλα. Οι καλαντιστές με αυτό τον τρόπο εύχονται υγεία, χαρά, καλή σοδειά, και το σπίτι να ΄ναι στέρεο και γερό, για να στεγάζει την ευτυχία και την προκοπή των κατοικούντων.

Τα κάλαντα ως έθιμο σε ολόκληρη την Ελλάδα

Τα κάλαντα είναι το μοναδικό έθιμο που διατηρείται ακόμη ακέραιο και ανθεί σε ολόκληρη την Ελλάδα, αστική και επαρχιακή. Σε αντίθεση με άλλα έθιμα, τοπικά ή γενικότερου χαρακτήρα που απειλούνται με εξαφάνιση. Συναντώνται μάλιστα σε ολόκληρη την Ελλάδα, ηπειρωτική και νησιωτική, σε αμέτρητες παραλλαγές και αντιστοιχούν στον τοπικό κάθε περιοχής χαρακτήρα.
Παρόλα, αυτά ο μεγάλος αριθμός των διαφόρων παραλλαγών εξανάγκασε να διακρίνονται σε εθνικά ή αστικά και στα τοπικά ή παραδοσιακά κατά περιοχή. Αξίζει να σημειωθεί πως στα χριστουγεννιάτικα κάλαντα έχουν καταμετρηθεί περισσότερες από τριάντα παραλλαγές μόνο στον Ελλαδικό χώρο. Σήμερα εκτός των παραπάνω έχουν εισαχθεί και διάφορα αγγλοσαξωνικά χριστουγεννιάτικα τραγούδια, μερικά από τα οποία έχουν μεταγλωττιστεί στα ελληνικά και χρησιμοποιούνται κάποιες φορές επιπρόσθετα με τα παραδοσιακά.


Ενώ, η ημέρα που ψάλλονται τα κάλαντα σε ορισμένες περιοχές ονομάζονται "Κάλαντα" (Κόλιντα, Κόλεντας, Κόλιαντας) με εξαίρεση τη Μήλο που ψέλνονταν μόνο τη παραμονή της Πρωτοχρονιάς, συντασσόμενα κάθε φορά νέα κάλαντα, με τα οποία όμως ζητούσαν οικονομική συνδρομή για κάποιο κοινωνικό σκοπό, όπως για παράδειγμα η ανέγερση ή η επιδιόρθωση ναού. Με τα καλαντα παρομοιάζονται και οι σχετικές "μαντινάδες" της Κρήτης ή "κοτσάκια" της Νάξου.

Σημαντικό είναι το γεγονός πως όταν δεν υπήρχε φιλοδώρημα ή ήταν ευτελές τότε τα παιδιά συνέχιζαν με πολύ δυνατή φωνή έξω από την οικία λέγοντας:

"Αφέντη μου στη κάπα σου χίλιες χιλιάδες ψείρες,άλλες γεννούν,
άλλες κλωσούν κι άλλες αυγά μαζώνουν!"

ΤΑ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΑ ΚΑΛΑΝΤΑ



Οι πρόγονοί μας κατά την χειμερινή τροπή του Ηλίου (γέννηση Ηρακλέους, Διονύσου κλπ) έψαλαν κάλαντα τα οποία τότε ονόμαζαν «ειρισιώνη». Αλλά ας δούμε το κείμενο που μας έδωσε κάποιος φίλος:

Τα αρχαιότερα γιορτινά κάλαντα που έχουν διασωθεί μέχρι τις μέρες μας είναι αυτά που σύμφωνα με την παράδοση έψαλλε ο ίδιος ο ποιητής Όμηρος στην Σάμο. Τα κάλαντα αυτά, που και σήμερα είναι επίκαιρα μετά από τόσους αιώνες, δηλώνουν τη συνέχεια της Ελληνικής παράδοσης και του Ελληνικού πολιτισμού που μεταφέροντα ι μέσα από το πέρασμα του χρόνου χωρίς αλλαγές μέχρι τις μέρες μας. Εκφράζουν το ίδιο νόημα, περιέχουν δηλ. κατά κανόνα επαίνους για τον νοικοκύρη ,και την οικογένεια του, ευχές για αφθονία εισοδημάτων και τέλος προτροπές για να φανούν γενναιόδωροι και να φιλέψουν την συντροφιά που τα λέει με πολλά δώρα. Τα αρχαία κάλαντα ονομάζονταν «ειρισιώνη» και αξίζει πραγματικά να τα διαβάζετε όπως τα δημοσιεύουμε παρακάτω.


Δώμα προσετραπόμεσθ’ ανδρός μέγα δυναμένοιο, 

ός μέγα μεν δύναται, μέγα δε βρέμει, 

όλβιος αεί. 

αύται άνακλίνεσθαι θύραι πλούτος γάρ έσεισι πολλός, 

σύν πλούτω δέ καί ευφροσύνη τεθαλυϊα, ειρήνη τ ‘άγαθή. 

Όσα δ άγγεα, μεστά μέν εϊη κυρβαίη δ ‘άεί κατά καρδόπου έρποι μάζα, 

νυν μέν κριθαίην εύώπιδα σησαμόεσσαν…


Σ’ αρχοντικό μπήκαμε μεγάλου νοικοκύρη,

 με λόγο πού έχει πέραση και μ αγαθά περίσσια. 

Ανοίξτε πόρτες διάπλατα να μπουν μεγάλα πλούτη, 

μαζί και ή θαλερή χαρά κι ή βλογημένη ειρήνη. 

Γιομάτοι να είναι οι πόθοι σας, πολλά τα ζυμωτά σας, 

κι ο κριθαρένιος ό χυλός με το πολύ σουσάμι. 

Νύφη για το μοναχογιό να κάτσει τραγουδώντας στο αμάξι πού το σέρνουνε τα δυνατά μουλάρια, να έρθει σ’ αυτό το σπιτικό, να φαίνεται προικιά της.

 Κάθε χρονιά θενά έρχομαι κι εγώ σαν χελιδόνι. Μα φέρε γρήγορα λοιπόν ότι είναι να μας δώσεις, Γιατί αλλιώς θα φύγουμε, δεν θα ξημερωθούμε!

ΕΙΡΕΣΙΩΝΗ ( Κότινος)
Ο Πρόγονος του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου

Η Ειρεσιώνη (από το είρος = έριον, μαλλίον) είναι κλάδος αγριελιάς (κότινος) στολισμένος με γιρλάντες από μαλλί λευκό και κόκκινο και τους πρώτους φθινοπωρινούς καρπούς (σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα, δημητριακά, κ.λ.π., εκτός του μήλου και του αχλαδιού). Ήταν έκφραση ευχαριστίας για την γονιμότητα του λήξαντος έτους και παράκληση συνεχίσεως της γονιμότητας και ευφορίας και κατά το επόμενο έτος και ήταν αφιερωμένη στην Αθηνά, τον Απόλλωνα και τις Ώρες (Ευνομία, Δίκη, Ειρήνη).

Την εβδόμη ημέρα του μηνός Πυανεψιώνος (22 Σεπτεμβρίου – 20 Οκτωβρίου), παιδιά των οποίων και οι δύο γονείς ζούσαν ,περιέφεραν την Ειρεσιώνη στους δρόμους της πόλης των Αθηνών τραγουδώντας τις καλένδες (κάλαντα) από σπίτι σε σπίτι, παίρνοντας το φιλοδώρημά τους από τον νοικοκύρη ή την κυρά και όταν έφθαναν στο σπίτι τους κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτά τους, όπου έμενε εκεί μέχρι την ιδία ημέρα του νέου έτους, οπότε, αφού τοποθετούσαν την νέα, κατέβαζαν την παλιά και την έκαιγαν. Άλλα παιδιά κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την θύρα του Ιερού του Απόλλωνος.

Ιδού ένα απόσπασμα από τα κάλαντα :
Η Ειρεσιώνη φέρνει κάθε τι καλό, σύκα και αφράτα ψωμάκια που μας τρέφουν και μέλι γλυκό και λάδι απαλό και ξέχειλους κύλικες με καλό κρασί για να μεθύσει και να κοιμηθεί.
"Τα κλαδιά των δέντρων τα στόλιζαν με άνθη, ταινίες (κορδέλες), έρια (μαλλιά) και μικράς σφαίρας εκ μετάλλου, που παρίσταναν τους πλανήτας, τον Ήλιον και την Σελήνην." Ιστορία της λατρείας του Βάκχου. Χ. Ζανμέρ.
Εκτός από τα κλαδιά της ελιάς, περιέφεραν επίσης και κλαδιά Δάφνης προς τιμήν του Απόλλωνος στα Θαργήλια, εορτή που ετελείτο την Άνοιξη (27 Απριλίου – 26 Μαΐου), όπου πάλι έκαιγαν την παλιά Ειρεσιώνη και κρεμούσαν την νέα έξω από τις πόρτες τους.

Πρόγονος λοιπόν του Χριστουγεννιάτικου δέντρου είναι η Ειρεσιώνη , όπου μέσω αυτής μεταδόθηκε το έθιμο του στολισμένου δέντρου στους βόρειους λαούς από τους Έλληνες ταξιδευτές, οι οποίοι ελλείψεως ελαιοδένδρων, στόλιζαν κλαδιά από τα δέντρα που εφύοντο στον κάθε τόπο.
Το έθιμο της Ειρεσιώνης καταδικάστηκε ως ειδωλολατρικό από το θεοκρατικό καθεστώς του Βυζαντίου και απαγορεύτηκε η τέλεσίς του. Αιώνες αργότερα το ίδιο έθιμο επανήλθε με την μορφή Χριστουγεννιάτικου και Πρωτοχρονιάτικου δένδρου από τους Βαυαρούς που συνόδεψαν τον Όθωνα στην Ελλάδα, ως δικό τους Χριστουγεννιάτικο έθιμο.
Παρ’ όλα αυτά, το έθιμο της Ειρεσιώνης υπήρχε πάντα στην ιστορική μνήμη των Ελλήνων, γι αυτόν τον λόγο, το Χριστουγεννιάτικο δένδρο υιοθετήθηκε αμέσως.

(Πηγές : Λεξικό LIDDEL & SCOTT, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους της ΕΚΔΟΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ, Φινέα Γιορτές Αρχαίων Ελλήνων, περιοδικό ΙΧΩΡ, Γ. Λεκάκης)

Σημείωση : Κότινος = αγριελαία – κοτινάς είναι ο καρπός του κοτίνου.
Κότινος ή Ειρεσιώνη - Κλάδος ελαίας στολισμένος με τούφες λευκού ερίου (μαλλιού) που έδιναν ακριβώς την εντύπωση του "βάμβακος". "Είρια από ξύλου", "δενδρόμαλλον"

Τα κάλαντα στην αρχαιότητα και το Βυζάντιο

Τα κάλαντα φέρουν το όνομα από τις καλένδες του Ιανουαρίου της Ρωμαϊκής εποχής, δηλαδή τη πρωτοχρονιά. Από τον 2ο π.Χ. αιώνα η πρωτοχρονιά ξεκίνησε να γιορτάζεται τον Ιανουάριο, ενώ μέχρι τότε γιορταζόταν Μάρτιο. Οι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι προέρχονται από το γνωστό έθιμο των αρχαίων Ελλήνων της Ειρεσιώνης.


Αργότερα, στο Βυζάντιο, τα κάλαντα διατηρήθηκαν ως έθιμο και αφομοιώθηκαν από τον Χριστιανισμό. Επειδή, όμως κατά τα πρώτα Βυζαντινά χρόνια η εκκλησία προσπαθούσε να περιορίσει και εκτοπίσει όλες τις μεγάλες γιορτές, θέλοντας να απαγορεύσει τις ειδωλολατρικές τελετές και γιορτές της Πρωτοχρονιάς, μετέβαλλε σε μεγάλο βαθμό τον αρχικό χαρακτήρα των καλάντων. Έτσι, τα κάλαντα απέκτησαν μιαν επίφαση χριστιανική, την οποίαν διατηρούν μέχρι και σήμερα. Τα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα αποτελούν μια δοξασία στη θεία γέννηση του Χριστού, η οποία εξιστορείται από τους του στοίχους τους.

"Εν τω σπηλαίω τίκτεται,

εν Βη- εν Βηθλεέμ τη πόλει..."
Εκείνο που έμεινε αμετάβλητο από την αρχαιότητα, όσον αφορά το έθιμο, είναι το φιλοδώρημα. Σήμερα είναι χρηματικό ποσό κυρίως. Παλαιότερα όμως, ή και τώρα ακόμη στην επαρχία, η νοικοκυρά κέρναγε φαγώσιμα τους καλαντιστές. Γλυκά, πίτες, αμύγδαλα, καρύδια, ρόδια. Στην πραγματικότητα τα κάλαντα ως έθιμο είναι παλαιότερα κι από την ονομασία τους ακόμη.
Στο παρελθόν οι καλαντιστές κρατούσαν χάρτινο ομοίωμα καραβιού σε συσχετισμό με το πλοίο των Ανθεστηρίων της αρχαιότητας. Υπενθυμίζεται πως το καράβι είναι το Ελληνικό παραδοσιακό στόλισμα, μιας και το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δένδρου με τη φάτνη αποτελεί ξενόφερτη συνήθεια στην Ελλάδα. Το χριστουγεννιάτικο δέντρο προέρχεται από τις καθολικές χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
Το καράβι κατά την αρχαιότητα συμβόλιζε τον ερχομό του Διονύσου που ήταν εκτός των άλλων και Θεός της βλάστησης. Με τον συγκεκριμένο συμβολισμό γινόταν επίκληση στον Διόνυσο για βλάστηση της γης, για καρποφορία και καλή σοδειά προς όφελος των καλλιεργητών.



Τα παράξενα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς

Οι στίχοι στα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς είναι τουλάχιστον παράξενοι,καθώς δεν μοιάζουν να έχουν ιδιαίτερη σύνδεση με τη γιορτή, μιας το μόνο στοιχείο είναι ο Άγιος Βασίλης. Αναρωτούμενοι, λοιπόν, τι ακριβώς συμβαίνει με τους στίχους του τραγουδιού, που αποτελούσαν ένα συνεχές σαρδάμ όταν τα ψέλλναμε παιδιά, βρήκαμε την ιστορία και το θρύλο πίσω από αυτούς. Σύμφωνα με το θρύλο, που ταξιδεύσει μέχρι το Μεσαίωνα πρόκειται για μια ιστορία αγάπης.

Κατά το μεσαίωνα οι άνθρωποι των χαμηλών στρωμάτων, δεν είχαν δικαίωμα να μιλούν στους αριστοκράτες. Οι μόνες μέρες που δικαιούνταν ήταν στις γιορτές. Εκεί τους τραγουδούσαν διάφορα τραγούδια. 

Έτσι, στους στίχους του τραγουδιού το παλληκάρι, μέσω του τραγουδιού, την αποκαλεί ψηλή δενδρολιβανιά, επειδή φορούσε τα ψηλά κωνικά καπέλα της εποχής. Την παρομοιάζει με τον θόλο της εκκλησίας, τόσο ψηλή. Διερωτάται, γιατί δεν τον καταδέχεται. Την θεωρεί φτιαγμένη από ζάχαρη.

Οι στίχοι του τραγουδιού, όπως τους γνωρίζουμε σήμερα, είναι παραλλαγμένο, με αποτέλεσμα η ιστορία πίσω από το τραγούδι να έχει χαθεί, δίνοντας τη μεγαλύτερη έμφαση στον Άγιο Βασίλη, αγνοώντας το νόημα των υπόλοιπων στίχων.



"Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά ψηλή μου δεντρολιβανιά

Κι αρχή καλός μας χρόνος εκκλησιά με τ” άγιο θόλο
Άγιος Βασίλης έρχεται και δε μας καταδέχεται
από την Καισαρεία συ σ” αρχόντισσα κυρία
Βαστάει πένα και χαρτί Ζαχαροκάντυο ζυμωτή
Χαρτί χαρτί και καλαμάρι δες και με το παλικάρι"

ADVERTISING
 http://news247.gr/


 

  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                
       
               

       

 
       

                 



 




    

20 σχόλια:

  1. Κλαυδία μου, πολύτιμες οι γνώσεις που παραθέτεις
    σε σχέση με τα κάλαντα.
    Πολύτιμο έθιμο τόσο στενά συνδεδεμένο με τα Χριστούγεννα
    που χωρίς αυτά σίγουρα θα έλειπε ένα μεγάλο κομμάτι τους.
    Κι εγώ θα σου γράψω τα κάλαντα του τσιγκούνη
    που κάποτε τα βρήκα και είχαν πολλή πλάκα.

    ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΤΣΙΓΚΟΥΝΗ

    Ήρθαμε, μα το ξέραμε
    πως δε θα μας ανοίξεις
    τη τζιγκουνιά σου θέλαμε
    να μας ε-ξαναδείξεις.
    Τζιγκούνης ε-γεννήθηκες
    τζιγκούνης θα γεράσεις
    πάντα σου τρέμει η καρδιά
    άνθρωπο να κεράσεις.
    Ποτέ δε μας την ήνοιξες ήνοιξες=άνοιξες
    την πόρτα τη δικιά σου
    μα (ε)πά θε ν' απομείνουνε (ε)πά = εδώ
    τζιγκούνη, τα λεφτά σου.
    Που τζιγκουνεύγεσαι να φας
    και δεν καταλαβαίνεις
    πως από κει που θε να πας
    μαζί σου δεν τα παίρνεις.
    Τζιγκούνης εγεννήθηκες
    τζιγκούνης είσ' ακόμη
    κι ας ξέρεις πως θα τάβρουνε
    δυό ξένοι κληρονόμοι.
    Πριχού λοιπό σε σκιάξομε πριχού= πριν σε σκιάξομε= σε πάμε
    πέρα στα κυπαρίσσια
    κανόνισέ τα, παλαβέ
    και φέρτα ίσα - ίσα..."

    Τα φιλιά μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φλώρα μου τώρα έχω το χρόνο να ανατρέχω στα έθιμα των ημερών, με συγκινούν τα κάλαντα και φοβάμαι ότι κι αυτό το ωραίο μας έθιμο κινδυνεύει να εκλείψει.....πάντως τα κάλαντα του τσιγκούνη δεν τα γνώριζα και χαίρομαι που μου τα έστειλες !!!!Σ΄ευχαριστώωω και σε φιλώ!!!

      Διαγραφή
  2. Και του χρόνου, Κλαυδία μου, ωραία ανάρτηση, γιορταστική και χρήσιμη...
    Φιλάκια πολλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φιλία μου και του χρόνου με υγεία και καλλίτερες συνθήκες γενικώς..... ας ελπίζουμε και ας αντιστεκόμαστε όπως και όσο μπορούμε...Σε φιλώ

      Διαγραφή
  3. Πολύ ωραία και ενδιαφέρουσα ανάρτηση Κλαυδία !!! Έμαθα έθιμα που δεν ήξερα και είναι κάτι που μου αρέσει πολύ να μαθαίνω !!! Εύχομαι Χρόνια πολλά και να χαίρεσαι την οικογένειά σου !!! Πολλά φιλιά !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ράνια μου ευτυχώς που πάντα υπάρχει κάτι καινούργιο να μάθουμε!!Σου εύχομαι Καλή χρονιά με υγεία και χαρές !!! Σε φιλώ

      Διαγραφή
  4. Αγαπημένη μου Κλαυδία χρόνια πολλά και καλά μάτια μου!
    Με υγεία πάνω απ όλα και αγάπη!
    Δες κι αυτή την παραπλήσια ανάρτηση του φονικού κούνελου που έχει πολλά στοιχεία κι αυτός
    http://www.tofonikokouneli.com/2015/12/dickens_20.html

    Σε φιλώ γλυκά ♥

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αριστάκι μου γλυκό τις ευχές μου για μία καλή χρονιά γεμάτη ευλογίες, χαρές, έμπνευση και δημιουργικότητα !!! Ευχαριστώ για τη γνωριμία με το εξαιρετικό φονικό κουνέλι, το διάβασα, ενημερώθηκα και το βρήκα ιδιαίτερα αξιόλογο και ενδιαφέρον !!! Θα το παρακολουθώ !!! Σε φιλώ

      Διαγραφή
  5. Χρόνια πολλά!!!! Σίγουρα έμαθα πολλά από αυτή την ανάρτηση. Λατρεύω τα κάλαντα. Δεν υπάρχει τίποτε πιο ωραίο από το να χτυπούν την πόρτα παιδάκια, με άγχος να τα πούνε και με τις φωνούλες τους να σε βάζουν στο κλίμα των ημερών.Ειδικά, σε μικρές κοινωνίες το έθιμο τηρείται με ευλάβεια και αγάπη.
    Πολλά φιλιά και καλή Πρωτοχρονιά!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νάσια μου είμαι πανευτυχής όταν έχω την ευκαιρία να εμπλουτίζω τις γνώσεις και τα ενδιαφέροντά μου....Τα κάλαντα τα αγαπώ ιδιαίτερα, νομίζω ότι είναι από τα ωραιότερα έθιμά μας , αναρωτιέμαι αν υπάρχουνε ιδιαίτερα κάλαντα στην περιοχή σας....Τις ευχές μου για καλή χρονιά με χαρές, δύναμη και δημιουργικότητα !!!

      Διαγραφή
  6. Ερχωμαι καθυστερημενα οπως παντοτε ..τι αλλο θα έλεγα Κλαυδια μου αφου αργω να έρθω;.. μπαινω που λες εδώ και βλεπω την αναρτηση σου για τα καλαντα... πέρνω το καφεδακι μου καθωμαι αναπαυτικα για να απολαυσω αναγνωση φιλη μου ...και τι δεν έμαθα εδώ..!! θελει πολύ δουλεια να μαζεψεις τόσο υλικο και να μας το δείξεις το καλητερο που διαβασα ηταν αυτό με το φιλοδώρημα.. τι σου ειναι η παραδοση ομως.. ε;.!!
    Και μην φανταστεις οτι εφυγα οχι ακομα αφου δεν είχα διαβασει το γραμμα στον Αγιο βασίλη... καλα απιστευτο πως τα κανεις όλα με ρίμα..είναι παιδι μου να τό χεις και εσό τόχεις κι με το παραπανω.. ακομα και με την συνεργασία τηςπολυταλατης Μαρίας
    Φιλη μου εκανα αυτό που λεμε καμια φορα .. με ενα σμπαρο δυο τριγωνια....!!
    Τις ευχες μου να σου αφήσω για όμορφες γιορτινες μέρες .. αφου τα Χριστουγεννα είναι κι όλας παρελθον να περασεις ομορφα με υγεια και αγαπη παντου.. Κλαυδία μου ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ φιλακιααααα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ρούλα μου ας είναι καλά το διαδίκτυο και ο ωκεανός των πληροφοριών που είναι συγκεντρωμένος....το απολαμβάνω να πλέω στον κόσμο της γνώσης, άλλο αν το μυαλό και η μνήμη.....υπολειτουργούν, τέλος πάντων το χαίρομαι το ψάξιμο, τη θεωρώ μεγάλο δώρο αυτή τη διαδικασία, αν βοηθούσανε περισσότερο και τα μάτια....τέλος πάντων ας μην παραπονιέμαι...όλα καλά και το μεγάλο δώρο της γνωριμίας με τη Μαρία με έχει ενθουσιάσει τόσο πολύ !!! Αυτό το γράμμα στον Αη Βασίλη είναι δικό της δημιούργημα, εγώ κάτι λίγο συνεισέφερα και το καταχάρηκα !!! Χρόνια Πολλά, Χρόνια καλά με υγεία και χαρές !!! Σε φιλώ

      Διαγραφή
  7. Χρόνια πολλά Κλαυδια, υγεία και χαρά στο σπιτικό σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κατερίνα μου σου εύχομαι τα καλλίτερα για τη νέα Χρονιά, υγεία και αγάπη πρωτίστως μαζί με όλα τα καλά !!!

      Διαγραφή
  8. Χρόνια πολλά Κλαυδία μου με πολλή αγάπη και υγεία !!! Διάβασα τόσα πολλά για τα κάλαντα που ούτε καν τα γνώριζα , αλλά και τα κάλαντα του τσιγκούνη που λέει η Φλώρα πρώτη φορά τ΄ακούω !!
    Φιλάκια πολλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πρώτη εγώ χάρηκα για την ανακάλυψη τόσων άγνωστων πληροφοριών, και σίγουρα θα ήθελα να μάθω ακόμη περισσότερα !!!Τα κάλαντα του τσιγκούνη κορυφαία !!! Σε φιλώ

      Διαγραφή
  9. Τι ενδιαφέρουσα ανάρτηση - απίστευτη η ποικιλία στα κάλαντα !!!!!
    Χρόνια πολλά,Κλαυδία μου μου!Υγεία και ευτυχία στην οικογένειά σου !!πολλά φιλιά!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ενδιαφέρον θέμα τα κάλαντα και σίγουρα υπάρχουνε πολλά ακόμα να μάθουμε !!! Σου εύχομαι καλή χρονιά Νίκη μου, με υγεία και χαρές !!!Φιλιάααα

      Διαγραφή
  10. Εθιμοτυπική ανάρτηση, ανάλυση, όπως κι αν την δεις είναι πανέμοοερφη Κλαυδία μου και Μπράβο σου για τον κόπο και το χρόνο που διέθεσες να τα συλλέξεις! Δεν θα τα διάβαζα μεμονωμένα πάντως και σ' ευχαριστώ γι' αυτό! Μου αρέσουν τα Χριστούγεννα και τα κάλαντα επίσης! Νομίζω πως κρατάμε ακόμα τις παραδόσεις μας, ίσως λίγο πιο απλουστευμένες, αλλά ευτυχώς οι παραδοσιακοί σύλλογοι κάνουν εξαιρετική δουλειά, απ' ότι ξέρω.
    Να είσαι πάντα καλά και να έχεις ήρεμες, ευτυχισμένες γιορτές γεμάτες αγάπη και θαλπωρή! Φιλιά πολλά με μια αγκαλιά!:)) ❤️

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κατερίνα μου έχω μια "πετριά" με η λαογραφία και τα κάλαντα είναι πολυαγαπημένο έθιμο, χαίρομαι να μαθαίνω καινούργια πράγματα, να ανακαλύπτω άγνωστες πληροφορίες....ευτυχώς το διαδίκτυο προσφέρει μπόλικο υλικό και η αναζήτηση είναι ευχάριστη...ευτυχώς που υπάρχουνε οι παραδοσιακοί σύλλογοι που διατηρούν ζωντανή και συνεχίζουν την παράδοσή μας...είναι πολύ σημαντική η προσφορά τους !!!Σου εύχομαι τα καλλίτερα για τη νέα χρονιά, υγεία και χαρές !!!Σε φιλώ

      Διαγραφή